Ontwerp en landschappelijke inpassing
Introductie
Op deze pagina vindt u informatie over de locatie en het ontwerp van Zonneweide Voordaan. De locatiekeuze voor Zonneweide Voordaan is gebaseerd op het bestaande zonneveldenbeleid van de gemeente de Bilt en de uitgangspunten van de Regionale Energiestrategie van U16. Verder zijn in het najaar van 2021 de belangrijkste belanghebbenden geconsulteerd over de randvoorwaarden voor een ontwerp. In zowel individuele gesprekken als diverse bijeenkomsten zijn aan- en omwonenden, andere inwoners en Groenekanse organisatie bevraagd over hun wensen en zorgen bij de Zonneweide.
Ook aan de orde kwamen de mogelijkheden voor natuur, ecologie, biodiversiteit, beperking overlast zicht, recreatie en andere thema’s die er in Groenekan spelen. Dit heeft geresulteerd in het ontwerp op deze pagina. Heeft u vragen hierbij? Neem dan contact met ons op, onderaan de pagina vindt u contactgegevens.
De locatie
De locatie van Zonneweide Voordaan is een langgerekt perceel naast de snelweg A27, nabij het tankstation BP “Voordaan”. Het ligt ten zuiden van de Nieuwe Weteringseweg en ten noorden van de dorpskern Groenekan. De Lindenlaan ligt aan de oostzijde van het plangebied, zoals ook te zien op de overzichtskaart. Aan de zuidzijde weergeeft een brede sloot de begrenzing van het plangebied. Momenteel is het gebied ingericht als weiland en in agrarisch gebruik door de familie Westeneng.
Het plangebied heeft door de eeuwen heen verschillende ruimtelijke transformaties ondergaan. De kenmerkende verkaveling is in grote lijnen behouden is gebleven in het gebied. Maar het vroegere coulisselandschap met hagen, houtwallen en singels is door intensiever agrarisch gebruik en bebouwing verloren gegaan. Zonneweide Voordaan biedt een unieke kans om een aantal van deze elementen terug te brengen. Dit is van grote waarde voor omliggende flora en fauna.
De Zonneweide kan gaan fungeren als ecologische verbinder waarbij het inspeelt op de bestaande omliggende natuurgebieden en groenstructuren. Hiermee wordt de bestaande natuurwaarde versterkt waarbij structuren van oudsher worden hersteld.
Kengetallen
De zonneweide heeft de volgende kenmerken (onder voorbehoud):
- Oppervlakte plangebied: 19,8 hectare
- Opgesteld vermogen: 19 MWp
- Aantal zonnepanelen: 35.000
- Opgewekte duurzame stroom: 17.000 MWh
- Vermeden ton CO₂ per jaar: 10.000 ton
Het ontwerp
Bij het ontwerp van Zonneweide Voordaan is zoveel mogelijk rekening gehouden met de belangen in het gebied. Naast de opwek van schone energie opwekken kan de zonneweide ook landschappelijk een positieve rol spelen. Het concept-ontwerp is gebaseerd op de volgende uitgangspunten:
- Belangen omwonenden
In het ontwerp zijn de belangen van de omwonenden meegenomen. Zo wordt er overal voldoende afstand gehouden tussen de zonnepanelen en de woningen. Door natuurlijke, gebiedseigen vegetatie wordt daarnaast de zonneweide vanuit de huizen van omwonenden uit het zicht gehouden. Het zuidelijke deel van het plangebied wordt geheel vrijgehouden van zonnepanelen, om het weidse, open zicht te behouden. Een ecologische zone aan de oostkant van het plangebied zorgt voor een extra natuurlijke buffer tussen woonhuizen en de zonneweide. Een landschappelijke haag verfraait het aanzicht . - Ecologische versterking
Om de biodiversiteit te verhogen en het gebied een hogere ecologische waarde te geven worden er extra landschappelijke elementen toegevoegd. Op dit moment is het plangebied in gebruik als grasland voor agrarische doeleinden. De graslanden worden intensief begraasd en gemaaid. Wanneer de zonneweide wordt gerealiseerd wordt het plangebied ingezaaid met een kruidenrijk grasmengsel en zal vervolgens extensief ecologisch beheerd worden. Door het uitvoeren van beheermaatregelen in de juiste perioden krijgen insecten, vogels en diverse zoogdieren een geschikter leef- en foerageergebied. Enkele watergangen zullen worden verbreed waarbij er een natuurvriendelijke oever wordt aangelegd. Houtsingels worden versterkt door aanleg van extra knotwilgen. Er worden twee ecologische zones ingedeeld waar de natuur zoveel mogelijk haar eigen gang kan gaan. - Beleving landschap
Het gebied rondom Groenekan bestaat uit een mooi, historisch coulisselandschap waar over de jaren heen helaas steeds minder zichtbaar van is geworden. Het ontwerp van de zonneweide wil dit coulisselandschap weer doen herleven en extra versterken. Door de landschappelijke inpassing versterkt de zonneweide het bestaande landschap. De extra beplanting benadrukt de lijnelementen en langgerekte kavelstructuur.
U kunt ook de ruimtelijke onderbouwing en landschappelijk inpassingsplan downloaden voor alle informatie over de zonneweide. Deze documenten vormen de basis van de vergunningsaanvraag.
Zorgen en wensen van belanghebbenden
De afgelopen periode is er veelvuldig gesproken met belanghebbenden over de invulling van Zonneweide Voordaan. Tijdens deze gesprekken en bijeenkomsten zijn er zorgen en wensen geuit. In het overzicht hierna zijn die weergegeven. Daarnaast is omschreven hoe daar rekening mee is gehouden in het plan, of welke acties ondernomen zijn voor die specifieke zorg en/of wens.
Zorgen
Zorg |
Actie/maatregel |
Ik ben bang |
Er is een |
Ik ben bang |
Obstakels zoals bomen en opstellingen van zonnepanelen zorgen voor extra reliëf in het landschap en daarmee voor afremming van de wind aan de grond. Een lagere windsnelheid leidt tot sneller neerslaan van het (fijn)stof |
Ik maak mij |
De branchevereniging van zonne-energie (Holland Solar) maakt zich al geruime tijd hard voor meer transparantie in de keten. Als lid van Holland Solar zal BHM Solar zich conformeren aan de richtlijnen van Holland Solar. De initiatiefnemers doen er alles aan om te voorkomen dat er onderdelen in de installatie zitten waarbij er sprake is van bijvoorbeeld dwangarbeid. De initiatiefnemers zullen, waar mogelijk, de productieprocessen en arbeidsomstandigheden in de fabrieken controleren, maar er is nog geen volledige transparantie van alle producten benodigd voor zonnepanelen. |
Ik maak mij |
Het geluid wat in de transformators en omvormers geproduceerd wordt, komt uit het koelmechanisme. Het valt te verwachten dat in de zomer, wanneer meer energie geproduceerd wordt en de transformatoren beter gekoeld moeten worden, meer geluid geproduceerd zal worden dan in de winter. De geluidsproductie die |
Wat gebeurt |
De elektriciteit van het zonnepark gaat via een kabel rechtstreeks naar een middenspanningsstation van Stedin in De Bilt. Vandaar kan de elektriciteit door heel Nederland geleverd worden. Vrijwel alle elektriciteit in Nederland uit het stopcontact komt van het elektriciteitsnet en is een mix van alle bronnen. Wel kan de stroom uit het zonnepark maar één keer verkocht worden. De stroom wordt aangeboden aan de leden van de energie-coöperatie en andere inwoners van Groenekan. Zo is Groenekan eigenaar van groene stroom opgewekt in Groenekan. Groenekan kan daardoor wel stellen: “wij wekken evenveel energie op als we nodig hebben en
zijn daarom energieneutraal”. |
Ik maak mij |
Het totaal bekend energieverbruik van gemeente de Bilt is 3.649 TJ. Van Groenekan is dit niet bekend, maar gebaseerd op het aantal inwoners wordt het totaal energieverbruik van Groenekan geschat op 163 TJ. Dit komt overeen met 45.000 MWh. De geschatte opbrengst van het zonnepark is ongeveer 20.000 MWh per jaar, en dekt daarmee nog niet de helft van het energieverbruik. Een deel van het energieverbruik is warmte en vervoer, dus geen elektriciteit. De zonneweide zal daarmee alle stroom opwekken die Groenekan nodig heeft, ook als er verder geëlektrificeerd gaat worden. Door middel van batterijen zal er ook elektriciteit beschikbaar zijn in de nacht en op bewolkte dagen. |
Ik maak mij |
De zonnepanelen zijn voorzien van een speciale coating om weerspiegeling van zonlicht zoveel mogelijk tegen te gaan. Daarnaast komen de zonnepanelen haaks op de rijrichting van de snelweg te staan om eventuele weerspiegeling van een laaghangende zon te voorkomen. Rond het zonnepark komt extra groen om direct zicht op enkele plekken vanuit de woningen te voorkomen. |
Wensen
Wens |
Actie/maatregel |
Het zicht op
de snelweg verder ontnemen |
Voor een deel
van de woningen aan de Lindenlaan en Kastanjelaan blijft het zicht op de
snelweg ongewijzigd. Voor deze woningen geldt dat er geen zonnepanelen worden
geplaatst tussen de woning en de A27. Wel wordt er extra groen geplaatst
tussen deze woningen en het tankstation, waardoor het zicht voor deze huizen
op het tankstation wordt verminderd. Voor de rest van de Lindenlaan geldt
(het noordelijk deel van de Lindenlaan), dat er extra groen komt, dat niet
alleen het zicht op het park maar ook dat op de snelweg beperkt. |
Een betere
ontsluiting van de sportvelden, door eventueel een nieuwe weg aan te leggen
of extra parkeerplaatsen aan te leggen. |
De
initiatiefnemers kunnen geen openbare weg aanleggen. Deze verantwoordelijkheid
ligt bij de gemeente. De initiatiefnemers zullen wel hun medewerking verlenen
op het moment dat de gemeente hier een ambitie heeft. |
Een
natuurlijke uitstraling van het zonnepark |
Bij de aanleg
besteden we veel aandacht aan natuur en cultuurhistorie. Door het versterken
van de structuren binnen het coulisselandschap komen de karakteristieke
eigenschappen van het landschap weer beter tot zijn recht. Bestaande
beplanting wordt verder aangezet, waardoor het zicht op de zonnepanelen op de
meeste plaatsen wordt ontnomen en er een positief effect is op de
biodiversiteit. Hierdoor krijgt het landschap een hogere ecologische waarde. |
Geen zicht op
de zonnepanelen vanuit de woningen |
Om aan deze
wens tegemoet te komen, is het zuidelijk deel van het plangebied vrijgehouden
van zonnepanelen. Hier staan de meeste woonhuizen. Daarnaast worden er
ecologische zones en extra groenvoorzieningen geplaatst in de stroken langs
het zonnepark waar aansluitend woonhuizen zijn. |
Geen zicht
meer op het tankstation naast de A27 |
Door een
extra ecologische zone tussen het tankstation en de huizen op de Lindenlaan
die uitkijken op het tankstation, zal het tankstation grotendeels niet meer
te zien zijn. |
Behoud van
groene ruimte |
Het
zuidelijke deel van het plangebied zal vrij worden gehouden van zonnepanelen.
Daarnaast worden er extra groenvoorzieningen geplaatst, denk aan extra
knotwilgen, versterking van houtsingels met gebiedseigen beplanting, knotwilgen
en extra ecologische zones. |
Weids
uitzicht behouden vanaf de Lindenlaan en Groenekanseweg |
Ook voor behoud
van het weidse uitzicht is ervoor gekozen om het zuidelijke deel van het
plangebied vrij te houden van zonnepanelen. |
Veel water
geeft een natuurlijke uitstraling |
Enkele sloten
worden verbreed met natuurvriendelijke oevers. Deze oevers bieden onder meer een goede voortplantingsplaats voor veel
soorten vissen. De bloeiende kruiden op de oever bieden nectar en stuifmeel
aan diverse soorten insecten. Duizenden jonge visjes in het voorjaar trekken
weer viseters als grote zilverreiger, blauwe reiger, ijsvogel en dodaars naar
het landschap. De oevers bieden modder als nestmateriaal aan (huis)zwaluwen. Het
park biedt ook plaats voor bijen door het kruidenrijk grasmengsel en het
plaatsen van bijenkasten. |
Het zonnepark
moet een positief effect hebben op de ecologie en biodiversiteit |
Het plangebied
maakt geen onderdeel uit van een beschermd gebied (NNN of Natura 2000) en
ligt op grote afstand van deze gebieden. Het plangebied is in de huidige
situatie agrarisch. Hierdoor kent het gebied een vrij lage ecologisch waarde.
Door het uitrijden van mest en het gebruik van bestrijdingsmiddelen is het
momenteel soortenarm grasland. De bovengenoemde maatregelen, zoals de aanleg
van natuurvriendelijke oevers, het inzaaien van kruidenrijk grasmengsel en de
ecologische zones zullen een positief effect hebben. Er worden maatregelen
genomen om dassen die in de nabijheid een burcht hebben de vrije ruimte te
laten om te foerageren. |
Bredere
sloten |
De sloot
aangrenzend aan het perceel van Stichting Groenekans Landschap zal worden
verbreed en er zal een natuurvriendelijke oever worden aangelegd. |
Het zonnepark
zou ook een vorm van recreatie voor de buurt moeten bieden. |
Er is een
wens voor een bepaalde vorm van toegankelijkheid en recreatie op het
zonnepark, maar tegelijkertijd is er ook een wens bij omwonenden om het
zonnepark niet toegankelijk te maken vanwege rust en privacy. Er zijn meerdere vormen van recreatie
genoemd (speelweide, plukbos, rustpunt, uitkijktoren), maar de mogelijke
negatieve effecten van een toegankelijk park zijn daarbij wel een zorgpunt. Voor
de toegankelijkheid zijn we ook afhankelijk van grondeigenaren van de
percelen naar de openbare weg. |
Het zonnepark
zou niet toegankelijk moeten zijn voor onbevoegden |
Zie
bovenstaande wens, er wordt gezocht naar een oplossing om ook recreatie aan
de randen mogelijk te maken, zonder dat het deel waar de installaties staat
toegankelijk is. Omdat het perceel moeilijk bereikbaar is, wordt dit alleen
meegenomen in de plannen, indien toegang over een perceel van derden mogelijk
is. |
Het zonnepark
zou een innovatief zonnepark moeten worden, waarbij ook wordt gebruikgemaakt
van opslag. |
Bij het
zonnepark zal een grootschalige batterij geplaatst worden. Dit heeft de
voorkeur van de netbeheerder om de balans in het elektriciteitsnet te kunnen
bewaken. |
* RIVM: Het effect van vegetatie op de luchtkwaliteit, https://www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/680705019.pdf