Ontwerp en landschappelijke inpassing

Introductie

Op deze pagina vindt u informatie over de locatie en het ontwerp van Zonneweide Voordaan. De locatiekeuze voor Zonneweide Voordaan is gebaseerd op het bestaande zonneveldenbeleid van de gemeente de Bilt en de uitgangspunten van de Regionale Energiestrategie van U16. Verder zijn in het najaar van 2021 de belangrijkste belanghebbenden geconsulteerd over de randvoorwaarden voor een ontwerp. In zowel  individuele gesprekken als diverse bijeenkomsten zijn aan- en omwonenden, andere inwoners en Groenekanse organisatie bevraagd over hun wensen en zorgen bij de Zonneweide.  

Ook aan de orde kwamen de mogelijkheden voor natuur, ecologie, biodiversiteit, beperking overlast zicht, recreatie en andere thema’s die er in Groenekan spelen. Dit heeft geresulteerd in het ontwerp op deze pagina. Heeft u vragen hierbij? Neem dan contact met ons op, onderaan de pagina vindt u contactgegevens. 

sfeer 2
Planlocatie Voordaan

De locatie

De locatie van Zonneweide Voordaan is een langgerekt perceel naast de snelweg A27, nabij het tankstation BP “Voordaan”. Het ligt ten zuiden van de Nieuwe Weteringseweg en ten noorden van de dorpskern Groenekan. De Lindenlaan ligt aan de oostzijde van het plangebied, zoals ook te zien op de overzichtskaart. Aan de zuidzijde weergeeft een brede sloot de begrenzing van het plangebied. Momenteel is het gebied ingericht als weiland en in agrarisch gebruik door de familie Westeneng. 

Het plangebied heeft door de eeuwen heen verschillende ruimtelijke transformaties ondergaan. De kenmerkende verkaveling is in grote lijnen behouden is gebleven in het gebied. Maar het vroegere coulisselandschap met hagen, houtwallen en singels is door intensiever agrarisch gebruik en bebouwing verloren gegaan. Zonneweide Voordaan biedt een unieke kans om een aantal van deze elementen terug te brengen. Dit is van grote waarde voor omliggende flora en fauna. 

De Zonneweide kan gaan fungeren als ecologische verbinder waarbij het inspeelt op de bestaande omliggende natuurgebieden en groenstructuren. Hiermee wordt de bestaande natuurwaarde versterkt waarbij structuren van oudsher worden hersteld. 

Kengetallen

De zonneweide heeft de volgende kenmerken (onder voorbehoud):

  • Oppervlakte plangebied: 19,8 hectare
  • Opgesteld vermogen: 19 MWp
  • Aantal zonnepanelen: 35.000
  • Opgewekte duurzame stroom: 17.000 MWh
  • Vermeden ton CO₂ per jaar: 10.000 ton

 

Zonnepanelen

Het ontwerp

Bij het ontwerp van Zonneweide Voordaan is zoveel mogelijk rekening gehouden met de belangen in het gebied. Naast de opwek van schone energie opwekken kan de zonneweide ook landschappelijk een positieve rol spelen. Het concept-ontwerp is gebaseerd op de volgende uitgangspunten: 

  •  Belangen omwonenden
    In het ontwerp zijn de belangen van de omwonenden meegenomen. Zo wordt er overal voldoende afstand gehouden tussen de zonnepanelen en de woningen. Door natuurlijke, gebiedseigen vegetatie wordt daarnaast de zonneweide vanuit de huizen van omwonenden uit het zicht gehouden. Het zuidelijke deel van het plangebied wordt geheel vrijgehouden van zonnepanelen, om het weidse, open zicht te behouden. Een ecologische zone aan de oostkant van het plangebied zorgt voor een extra natuurlijke buffer tussen woonhuizen en de zonneweide. Een landschappelijke haag verfraait het aanzicht .
  •  Ecologische versterking
    Om de biodiversiteit te verhogen en het gebied een hogere ecologische waarde te geven worden er extra landschappelijke elementen toegevoegd. Op dit moment is het plangebied in gebruik als grasland voor agrarische doeleinden. De graslanden worden intensief begraasd en gemaaid. Wanneer de zonneweide wordt gerealiseerd wordt het plangebied ingezaaid met een kruidenrijk grasmengsel en zal vervolgens extensief ecologisch beheerd worden. Door het uitvoeren van beheermaatregelen in de juiste perioden krijgen insecten, vogels en diverse zoogdieren een geschikter leef- en foerageergebied. Enkele watergangen zullen worden verbreed waarbij er een natuurvriendelijke oever wordt aangelegd. Houtsingels worden versterkt door aanleg van extra knotwilgen. Er worden twee ecologische zones ingedeeld waar de natuur zoveel mogelijk haar eigen gang kan gaan. 
  •  Beleving landschap
    Het gebied rondom Groenekan bestaat uit een mooi, historisch coulisselandschap waar over de jaren heen helaas steeds minder zichtbaar van is geworden. Het ontwerp van de zonneweide wil dit coulisselandschap weer doen herleven en extra versterken. Door de landschappelijke inpassing versterkt de zonneweide het bestaande landschap. De extra beplanting benadrukt de lijnelementen en langgerekte kavelstructuur. 
Meer details over het ontwerp vindt u in het ontwerp onder deze tekst en in de finale bouwtekening die u kunt downloaden. De finale bouwtekening geeft bouwvlakken aan waarin bebouwd mag worden. De exacte locatie van alle zonnepanelen en toebehoren is pas bekend vlak voor aanvang bouw, omdat we nog niet weten welke exacte afmetingen de zonnepanelen hebben. 
 
Aan de linkerkant vindt u een overzicht van de huidige situatie. Aan de rechterkant vindt u het voorgestelde ontwerp van de zonneweide. Deze kan in een later stadium nog op details worden aangepast, maar zal altijd voldoen aan de finale bouwtekening (zie link hierboven). Door te klikken op de afbeelding opent u een grotere afbeelding die beter leesbaar is.
 

U kunt ook de ruimtelijke onderbouwing en landschappelijk inpassingsplan downloaden voor alle informatie over de zonneweide. Deze documenten vormen de basis van de vergunningsaanvraag. 

Huidige situatie
Ontwerp Voordaan
Ontwerp Zonneweide

Visualisatie van het ontwerp

Zorgen en wensen van belanghebbenden

De afgelopen periode is er veelvuldig gesproken met belanghebbenden over de invulling van Zonneweide Voordaan. Tijdens deze gesprekken en bijeenkomsten zijn er zorgen en wensen geuit. In het overzicht hierna zijn die weergegeven. Daarnaast is omschreven hoe daar rekening mee is gehouden in het plan, of welke acties ondernomen zijn voor die specifieke zorg en/of wens.

Zorgen

Zorg

Actie/maatregel

Ik ben bang
dat het zonnepark het geluid van de snelweg versterkt

Er is een
zorg dat de zonnepanelen het geluid van de A27 weerkaatsen en daarmee versterken voor omwonenden. In de ontwikkelfase zijn studies van soortgelijke situaties bestudeerd, waarbij onderzoek is gedaan naar de impact van de komst van een zonneveld langs een snelweg op het geluidsniveau bij omliggende huizen. De onderzoeken concluderen dat er mogelijk een kleine verandering is van het geluidsniveau bij de woonhuizen, zowel negatief als positief, maar dat geen enkele verandering in het waarneembare spectrum liggen. Hieruit kan geconcludeerd worden dat geen sprake zal zijn van waarneembaar verschil in geluidsbeleving.

Ik ben bang
dat het zonnepark zorgt voor een verhoogde concentratie fijnstof in de lucht
rond het zonnepark

Obstakels zoals bomen en opstellingen van zonnepanelen zorgen voor extra reliëf in het landschap en daarmee voor afremming van de wind aan de grond. Een lagere windsnelheid leidt tot sneller neerslaan van het (fijn)stof
op leefniveau. Uit onderzoek van het RIVM over het effect van vegetatie op de concentratie fijnstof blijkt dat een smalle strook opgaande vegetatie maar een zeer beperkte invloed heeft op de concentratie fijnstof*. Wanneer op
grote schaal vegetatie wordt toegepast, is het effect in de grootteorde van een half procent tot mogelijk enkele procenten. Bij het zonnepark wordt er geen vegetatie weggehaald, maar wel structuur toegevoegd door plaatsen van zonnepanelen en door aanplanten van extra groen in de vorm van knotwilgen en struweel. Hierdoor wordt er geen toename van de concentratie fijnstof bij woningen verwacht.

Ik maak mij
zorgen over de duurzaamheid van de gebruikte materialen en productieprocessen

De branchevereniging van zonne-energie (Holland Solar) maakt zich al geruime tijd hard voor meer transparantie in de keten. Als lid van Holland Solar zal BHM Solar zich conformeren aan de richtlijnen van Holland Solar. De initiatiefnemers doen er alles aan om te voorkomen dat er onderdelen in de installatie zitten waarbij er sprake is van bijvoorbeeld dwangarbeid. De initiatiefnemers zullen, waar mogelijk, de productieprocessen en arbeidsomstandigheden in de fabrieken controleren, maar er is nog geen volledige transparantie van alle producten benodigd voor zonnepanelen.

Ik maak mij
zorgen over het geluid van de transformatoren

Het geluid wat in de transformators en omvormers geproduceerd wordt, komt uit het koelmechanisme. Het valt te verwachten dat in de zomer, wanneer meer energie geproduceerd wordt en de transformatoren beter gekoeld moeten worden, meer geluid geproduceerd zal worden dan in de winter. De geluidsproductie die
hierdoor ontstaat, is vergelijkbaar met een algemeen geluidsniveau wat ’s nachts in een landelijk gebied heerst. Geluidsoverlast door de transformators is daarnaast ’s nachts nihil: de activiteit van zonnepark is immers
afhankelijk van zonlicht en produceert alleen energie wanneer zonlicht op de panelen valt, dus enkel overdag. Een typische transformator heeft een maximaal geluidsniveau van 75 dB op 1,0m afstand (gedurende het meest zonnige moment in de zomer). Bij elke verdubbeling van de afstand wordt het geluidsniveau met 6 dB verlaagd. Op een afstand van 30 meter bedraagt het maximale geluidsniveau nog ca. 45 dB, dat is vergelijkbaar met fluisteren. Bij zonneweide Voordaan worden de transformatoren en omvormers op minimaal 100 meter van de woningen geplaatst, waardoor het geluid vergelijkbaar is met het geluid in een bibliotheek.

Wat gebeurt
er met de stroom die wordt opgewekt, gaat die naar een datacenter?

De elektriciteit van het zonnepark gaat via een kabel rechtstreeks naar een middenspanningsstation van Stedin in De Bilt. Vandaar kan de elektriciteit door heel Nederland geleverd worden. Vrijwel alle elektriciteit in Nederland uit het stopcontact komt van het elektriciteitsnet en is een mix van alle bronnen. Wel kan de stroom uit het zonnepark maar één keer verkocht worden. De stroom wordt aangeboden aan de leden van de energie-coöperatie en andere inwoners van Groenekan. Zo is Groenekan eigenaar van groene stroom opgewekt in Groenekan. Groenekan kan daardoor wel stellen: “wij wekken evenveel energie op als we nodig hebben en

zijn daarom energieneutraal”.

Ik maak mij
zorgen dat het zonnepark te groot is voor Groenekan

Het totaal bekend energieverbruik van gemeente de Bilt is 3.649 TJ. Van Groenekan is dit niet bekend, maar gebaseerd op het aantal inwoners wordt het totaal energieverbruik van Groenekan geschat op 163 TJ. Dit komt overeen met 45.000 MWh. De geschatte opbrengst van het zonnepark is ongeveer 20.000 MWh per jaar, en dekt daarmee nog niet de helft van het energieverbruik. Een deel van het energieverbruik is warmte en vervoer, dus geen elektriciteit. De zonneweide zal daarmee alle stroom opwekken die Groenekan nodig heeft, ook als er verder geëlektrificeerd gaat worden. Door middel van batterijen zal er ook elektriciteit beschikbaar zijn in de nacht en op bewolkte dagen.  

Ik maak mij
zorgen over lichtreflectie van zonnepanelen op de snelweg en omwonenden

De zonnepanelen zijn voorzien van een speciale coating om weerspiegeling van zonlicht zoveel mogelijk tegen te gaan. Daarnaast komen de zonnepanelen haaks op de rijrichting van de snelweg te staan om eventuele weerspiegeling van een laaghangende zon te voorkomen. Rond het zonnepark komt extra groen om direct zicht op enkele plekken vanuit de woningen te voorkomen.

 Wensen 

Wens

Actie/maatregel

Het zicht op de snelweg verder ontnemen

Voor een deel van de woningen aan de Lindenlaan en Kastanjelaan blijft het zicht op de snelweg ongewijzigd. Voor deze woningen geldt dat er geen zonnepanelen worden geplaatst tussen de woning en de A27. Wel wordt er extra groen geplaatst tussen deze woningen en het tankstation, waardoor het zicht voor deze huizen op het tankstation wordt verminderd. Voor de rest van de Lindenlaan geldt (het noordelijk deel van de Lindenlaan), dat er extra groen komt, dat niet alleen het zicht op het park maar ook dat op de snelweg beperkt.

Een betere ontsluiting van de sportvelden, door eventueel een nieuwe weg aan te leggen of extra parkeerplaatsen aan te leggen.

De initiatiefnemers kunnen geen openbare weg aanleggen. Deze verantwoordelijkheid ligt bij de gemeente. De initiatiefnemers zullen wel hun medewerking verlenen op het moment dat de gemeente hier een ambitie heeft.

Een natuurlijke uitstraling van het zonnepark

Bij de aanleg besteden we veel aandacht aan natuur en cultuurhistorie. Door het versterken van de structuren binnen het coulisselandschap komen de karakteristieke eigenschappen van het landschap weer beter tot zijn recht. Bestaande beplanting wordt verder aangezet, waardoor het zicht op de zonnepanelen op de meeste plaatsen wordt ontnomen en er een positief effect is op de biodiversiteit. Hierdoor krijgt het landschap een hogere ecologische waarde.

Geen zicht op de zonnepanelen vanuit de woningen

Om aan deze wens tegemoet te komen, is het zuidelijk deel van het plangebied vrijgehouden van zonnepanelen. Hier staan de meeste woonhuizen. Daarnaast worden er ecologische zones en extra groenvoorzieningen geplaatst in de stroken langs het zonnepark waar aansluitend woonhuizen zijn.

Geen zicht meer op het tankstation naast de A27

Door een extra ecologische zone tussen het tankstation en de huizen op de Lindenlaan die uitkijken op het tankstation, zal het tankstation grotendeels niet meer te zien zijn.

Behoud van groene ruimte

Het zuidelijke deel van het plangebied zal vrij worden gehouden van zonnepanelen. Daarnaast worden er extra groenvoorzieningen geplaatst, denk aan extra knotwilgen, versterking van houtsingels met gebiedseigen beplanting, knotwilgen en extra ecologische zones.

Weids uitzicht behouden vanaf de Lindenlaan en Groenekanseweg

Ook voor behoud van het weidse uitzicht is ervoor gekozen om het zuidelijke deel van het plangebied vrij te houden van zonnepanelen.

Veel water geeft een natuurlijke uitstraling

Enkele sloten worden verbreed met natuurvriendelijke oevers. Deze oevers bieden onder meer een goede voortplantingsplaats voor veel soorten vissen. De bloeiende kruiden op de oever bieden nectar en stuifmeel aan diverse soorten insecten. Duizenden jonge visjes in het voorjaar trekken weer viseters als grote zilverreiger, blauwe reiger, ijsvogel en dodaars naar het landschap. De oevers bieden modder als nestmateriaal aan (huis)zwaluwen. Het park biedt ook plaats voor bijen door het kruidenrijk grasmengsel en het plaatsen van bijenkasten.

Het zonnepark moet een positief effect hebben op de ecologie en biodiversiteit

Het plangebied maakt geen onderdeel uit van een beschermd gebied (NNN of Natura 2000) en ligt op grote afstand van deze gebieden. Het plangebied is in de huidige situatie agrarisch. Hierdoor kent het gebied een vrij lage ecologisch waarde. Door het uitrijden van mest en het gebruik van bestrijdingsmiddelen is het momenteel soortenarm grasland. De bovengenoemde maatregelen, zoals de aanleg van natuurvriendelijke oevers, het inzaaien van kruidenrijk grasmengsel en de ecologische zones zullen een positief effect hebben. Er worden maatregelen genomen om dassen die in de nabijheid een burcht hebben de vrije ruimte te laten om te foerageren.

Bredere sloten

De sloot aangrenzend aan het perceel van Stichting Groenekans Landschap zal worden verbreed en er zal een natuurvriendelijke oever worden aangelegd.

Het zonnepark zou ook een vorm van recreatie voor de buurt moeten bieden.

Er is een wens voor een bepaalde vorm van toegankelijkheid en recreatie op het zonnepark, maar tegelijkertijd is er ook een wens bij omwonenden om het zonnepark niet toegankelijk te maken vanwege rust en privacy.  Er zijn meerdere vormen van recreatie genoemd (speelweide, plukbos, rustpunt, uitkijktoren), maar de mogelijke negatieve effecten van een toegankelijk park zijn daarbij wel een zorgpunt. Voor de toegankelijkheid zijn we ook afhankelijk van grondeigenaren van de percelen naar de openbare weg.

Het zonnepark zou niet toegankelijk moeten zijn voor onbevoegden

Zie bovenstaande wens, er wordt gezocht naar een oplossing om ook recreatie aan de randen mogelijk te maken, zonder dat het deel waar de installaties staat toegankelijk is. Omdat het perceel moeilijk bereikbaar is, wordt dit alleen meegenomen in de plannen, indien toegang over een perceel van derden mogelijk is.

Het zonnepark zou een innovatief zonnepark moeten worden, waarbij ook wordt gebruikgemaakt van opslag.

Bij het zonnepark zal een grootschalige batterij geplaatst worden. Dit heeft de voorkeur van de netbeheerder om de balans in het elektriciteitsnet te kunnen bewaken.

 * RIVM: Het effect van vegetatie op de luchtkwaliteit, https://www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/680705019.pdf

Scroll naar boven